Met de ervaringen van de laatste twee verkiezingen is het benodigde budget voor de organisatie van de verkiezingen opnieuw bepaald. Naast een toename van kosten op diverse posten (zoals op vergoeding stemlokalen en stembureauleden) zijn ook de kosten van een projectleider opgenomen. De projectleider is nodig voor een goed verloop van de verkiezingen, gezien het hoge afbreukrisico dat voor dit project geldt. Binnen het programma Burger en Bestuur is er geen ruimte om deze extra kosten van €100.000 vanaf 2026 op te vangen.

Kabels en Leidingen (kostendekkendheid)

Om de kwaliteit van de openbare ruimte te borgen verricht de aannemer voor de elementenverhardingen binnen Deventer het (her)straatwerk na gedane nutswerkzaamheden. Aan de netbeheerders worden de kosten in rekening gebracht conform de door de VNG voorgestelde te hanteren tarieven. Het tarief welke de aannemer ons in rekening brengt loopt echter niet in lijn waardoor er een (structureel) tekort ontstaat op deze werkzaamheden. In 2023 heeft dit geleid tot een aanzienlijk tekort van €500.000. Voor 2024 denken we door interne beheersingsmaatregelen het tekort te kunnen verminderen naar €250.000. Voor deze €250.000 hebben we bij de 1e kwartaalrapportage 2024 dekking uit de algemene middelen verkregen.
Voor 2025 en verder zijn we bezig om de interne beheersingsmaatregelen verder te optimaliseren, dit kan betekenen dat wij hogere leges in rekening gaan brengen bij de netbeheerders.

Energielasten programma Leefomgeving

De energielasten binnen programma Leefomgeving zijn de afgelopen jaren fors gestegen als gevolg van de oorlog in Oekraïne. Voor een aantal producten binnen het programma kunnen de energielasten gedekt worden door verwerking in de tarieven (parkeren, riolering) en heeft dit geen invloed op de programmabegroting leefomgeving. Voor de producten Openbare Verlichting en Verkeerstechniek (VRI) geldt dat echter niet en zijn de bestaande budgetten niet toereikend meer om de werkelijke energielasten te dekken ondanks een lichte daling van de huidige energietarieven.Op basis van het prijspeil 2024 is voor de energielasten voor de Openbare Verlichting sprake van een structureel tekort van €300.000.
Er is gekeken of er energiebesparingen mogelijk zijn maar het is technisch bijna niet mogelijk om het areaal te dimmen of op bepaalde tijdstippen uit te schakelen. Dit levert marginale voordelen op en daarnaast komt de veiligheid van de burgers ook in het geding. Voor de langere termijn is een besparing mogelijk door het versneld ver-"ledden" van het areaal. Hierbij worden lichtmasten ook vervangen door slimme lichtmasten. Deze versnelling levert daarnaast een bijdrage aan de klimaatdoelstellingen (reductie CO2). Hiervoor hebben we een businesscase ontwikkelt en is tevens met de raad gedeeld. Dit vergt voor de komende jaren een forse investering en leidt tot een besparing op de energielasten.

Stichting Ulebelt

In februari 2023 is de toekomstvisie van de Stichting de Ulebelt en oplegnotitie bureau SME Vastgesteld. De raad heeft budget beschikbaar gesteld voor het aanstellen van een interim-manager. Deze heeft in samenwerking met de huidige directeur van de Ulebelt (per 01-01-2024) het uitvoeringsprogramma opgeleverd. In het uitvoeringsprogramma is het verbetertraject in 2023 verantwoord en is een nieuwe koers ingezet. Met dit uitvoeringsprogramma heeft de Ulebelt een document waarmee ze de komende jaren een duidelijke richting heeft om naartoe te werken.

Uit het uitvoeringsprogramma blijkt dat er naast de reguliere subsidieverstrekking extra subsidie van €55.000 benodigd is om de gestelde ambities en doelen te realiseren die in acties zijn uitgewerkt in het uitvoeringsprogramma. Bij de 1e kwartaalrapportage 2024 is voor 2024 dit bedrag reeds door de raad toegekend. Voor de jaren 2025 en 2026 wordt dit eenmalig gedekt uit programmageld voor wij Deventer. Vanaf 2027 verwacht de Ulebelt geen extra subsidie meer nodig te hebben door extra te genereren inkomsten, met name uit de zorgactiviteiten.

Ontwikkeling kosten jeugdzorg

In de 3e kwartaalrapportage 2023 is er een tekort van €2,5 miljoen gemeld. Een belangrijke oorzaak is de stijging van het volume als gevolg van het woonplaatsbeginsel zoals eerder gemeld in de jaarrekening 2022. Een andere belangrijke oorzaak is de stijging van de kosten voor de jeugdigen met meervoudige complexe problemen. Hier zien we een kostenstijging van +/- 43% ten opzichte van 2022. De oorzaken zijn nader onderzocht. Uit onderzoek naar de 10 duurste casussen blijkt dat er sprake is van hoge toewijzingen, stapeling van zorg en toekenning van meer zorgproducten. De aanbevelingen uit het onderzoek worden in 2024 opgepakt. Wat het effect hiervan zal zijn op de kosten van deze jeugdigen is niet in te schatten. In de jaarrekening 2023 zien we dat de kosten van de jeugdzorg €1,1 miljoen hoger zijn dan de bijgestelde raming in de 3e kwartaalrapportage 2023. Hiermee komt het tekort in 2023 op €3,6 miljoen. Hiervan is €900.000 structureel bijgeraamd als autonome ontwikkeling bij de 3e kwartaalrapportage 2023. Hiermee resteert nog een tekort van €2,7 miljoen.

In de Voorjaarsnota 2023 is besloten om het voordeel vanuit de verzachting van het ingroeipad van de maatregelen vanuit de Hervormingsagenda in 2024 van €901.000 en in 2025 van €1.360.000 te storten in de reserve Hervormingsagenda Jeugd. Vanuit de Voorjaarsnota 2024 van het Rijk is bekend geworden dat het Rijk de besparing vanuit het coalitieakkoord Rutte IV van €500 miljoen in 2025 schrapt. Dit betekent voor Deventer eenmalig een voordeel van €1,7 miljoen. Voorstel is om dit voordeel (na uitwerking hiervan in de meicirculaire) in te zetten ter dekking van de kosten jeugdzorg. In de jaren daarna moet de maatregelen vanuit de hervormingsagenda jeugd leiden tot besparingen. De komende jaren worden de maatregelen vanuit de Hervormingsagenda Jeugd geïmplementeerd. Vanuit de Hervormingsagenda moet een besparing van €1 miljard gerealiseerd worden. Van deze €1 miljard is aangegeven dat ongeveer 2/3 haalbare maatregelen zijn. 1/3 van de maatregelen is nog met onzekerheden omgeven. De maatregelen die haalbaar zouden moeten zijn, leveren volgens de Hervormingsagenda in 2030 een besparing van €4,6 miljoen op voor Deventer. Voor monitoring van de maatregelen vanuit de Hervormingsagenda wordt een deskundigencommissie ingesteld vanuit het Rijk en de VNG. Zij beoordeelt de effectiviteit van de genomen maatregelen. Daarnaast worden mogelijke knelpunten die invloed kunnen hebben op de jeugdzorg onderzocht. Het eerste advies van de commissie, dat begin 2025 wordt verwacht, dient als een tussentijdse evaluatie van de uitvoering van de Hervormingsagenda. Het is een zwaarwegend advies  ten aanzien van de uitvoering van de maatregelen en de gepleegde inspanningen in relatie tot de uitgavenontwikkeling. Dit advies kan worden meegenomen in de voorbereidingen op de Voorjaarsnota 2025 voor de invulling van de besparingen vanaf 2026.
Wij stellen daarom voor om in de begroting 2026 rekening te gaan houden met de besparingen vanuit de Hervormingsagenda. In het 2e halfjaar 2024 en in 2025 kan dan gewerkt worden aan een nadere onderbouwing van de besparingen die de gemeente Deventer kan realiseren.

Suggestie :
Aanvullende bezuiniging Rutte IV. In de voorjaarsnota van het Rijk is de bezuiniging van 500 miljoen op de jeugdzorg voor 2025 geschrapt, voor de jaren daarna blijft deze bezuiniging vooralsnog overeind. De (demissionair) staatssecretaris van Ooijen is van plan om voor het einde van 2024 te komen met wetgeving rondom de invoering van een eigen bijdrage.
In het hoofdlijnenakkoord van het nieuwe kabinet is opgenomen dat deze extra bezuiniging ook de jaren na 2025 vervalt. Wanneer de bezuiniging definitief van tafel gaat valt er een stelpost van €1,7 miljoen structureel vrij. Bij de begroting 2025 hopen wij hier meer duidelijkheid over te hebben.

Museum EICAS heeft onvoldoende baten om het museum draaiende te houden en vraagt jaarlijks €150.000 exploitatiesubsidie. EICAS heeft bij aanvang aangegeven als particulier museum zonder gemeentelijke subsidie te functioneren. In de praktijk blijkt dit niet haalbaar. Aangezien EICAS een lacune opvult (een museum met moderne kunst ontbrak in Deventer) kan zij van toegevoegde waarde zijn voor Deventer. Voorgesteld wordt om jaarlijks €150.000 te subsidiëren aan het museum. Afweging van het structurele verzoek zal plaatsvinden bij de cultuurvisie. In de VJN wordt derhalve niets meegenomen.

dEVENTer

Door stijgende kosten ca. €270.000 in de evenementensector, onder andere door beveiligingskosten, past de realisatie van de grote culturele evenementen van Deventer niet binnen het financieel kader van de Cultuurvisie 2019-2024. De raad is hierover geïnformeerd in raadsmededeling 2023-795 . Om de drie beeldbepalende evenementen gratis toegankelijk te houden voor inwoners en bezoekers van Deventer is er structureel extra geld nodig voor de organisatie Events dEVENTer om dit mogelijk te maken. Binnen het programma Cultuur is geen dekking zonder bijstelling van de vastgestelde prestaties lopende de huidige Cultuurvisie. In het kader van de nieuwe Cultuurvisie inclusief herijking van het evenementenbeleid (raadsmededeling 2023-809 ) zal deze afweging opnieuw worden gemaakt. Vervolgens zal Events dEVENTer, in het kader van de nieuwe Cultuurvisie, een passend meerjarenplan 2025-2028 inclusief begroting opstellen.